16 juli 2015

Werkbezoek aan Straatsburg

In diezelfde week als de wetgevingstrainees naar Londen gingen, bezochten de trainees overheidsjuristen Straatsburg. Het thema van de reis was mensenrechten en het doel was om kennis te maken met de verschillende instituten en kennis te nemen van hun rol in de bescherming van mensenrechten.

Na een lange bustocht, waarin velen nog werkten aan de Eindopdrachten, wachtte er een heerlijke maaltijd en nog een stukje verkenning van het Straatsburgse nachtleven. De volgende ochtend was iedereen weer min of meer fit bij het ontbijt aanwezig om al vroeg te vertrekken naar de Raad van Europa. Na een rondleiding in het gebouw met een uitleg over de werkzaamheden en samenstelling van de Raad, sprak allereerst de heer Stefano Montanari, adviseur van de Commissaris voor mensenrechten van de afdeling ‘Country and theme work’. Hij ging met name in op de rol van de commissaris binnen de Raad van Europa en zijn werk. Vervolgens sprak de heer Schnutz Rudolf Durr, hoofd van de afdeling Constitutioneel recht binnen de directie Mensenrechten en de rechtstaat over de rol en de werkzaamheden van de Venice Commission.

Na de lunch werd een (eerste) bezoek gebracht aan het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De Nederlandse rechter bij dit Europees Hof, de heer Johannes Silvis gaf een inkijkje in de werking van het Hof en zijn werk als rechter. Aan de hand van een aantal zaken lichtte hij dit toe, waaronder de zaken, waarvan wij de uitspraak resp. de hoorzitting zouden bijwonen. Helaas mocht hij daarom inhoudelijk daar niet teveel over kwijt.

Vervolgens woonden we de uitspraak van de Grote Kamer bij in de zaak Tunç v Turkey. Het betrof een treurig geval, waarbij de ouders van een militair die door geweervuur was omgekomen, meenden dat de Turkse Staat het Verdrag had geschonden (artikel 2, recht op leven) door onvoldoende onafhankelijk onderzoek te doen naar de toedracht. Het EHRM, in de gewone kamer, had eerder geoordeeld dat er een schending was van het procedurele aspect van artikel 2 aangezien de militaire rechtbank niet voldoende onafhankelijkheid had als gerechtelijke instantie voor de  uiteindelijke beoordeling van het onderzoek. De klacht betreffende het materiële onderdeel van artikel 2 werd niet-ontvankelijk verklaard omdat deze kennelijk ongegrond was. Turkije heeft na dit oordeel verzocht om een doorverwijzing naar de Grote Kamer. Hoewel het Hof zijn uitspraken meestal alleen schriftelijk doet, deed het Hof hierbij een uitspraak in de vorm van een publieke hoorzitting. De Grote Kamer kwam tot het oordeel dat er geen schending van het Verdrag had plaatsgevonden, omdat er onvoldoende aanleiding was te concluderen dat het onderzoek naar de dood van de zoon niet voldoende onafhankelijk was geweest .

Na afloop van dit bezoek werden de trainees ontvangen door de Nederlandse PV bij de Raad van Europa, de heer Onno Elderenbosch. Nadat hij de trainees had geïnformeerd over zijn werk en de Raad,  kon er in de tuin en onder het genot van lekkere hapjes en drankjes, nagepraat worden over de geslaagde dag.

Op woensdag stond een hoorzitting gepland bij het EHRM. De zaak kwam er kort gezegd op neer, dat het blad Paris-Match informatie over de (vermeende) zoon van Prins Albert van Monaco had gepubliceerd. Daarvoor was het blad door een Franse rechtbank veroordeeld tot een boete wegens inbreuk op de privacy van de Prins. Paris-Match meende dat er sprake was van de schending van artikel 10 (vrijheid van meningsuiting) van het EVRM en stapte naar het Hof. Het Hof oordeelde dat de beperkingen die waren opgelegd aan verzoeksters niet proportioneel waren tot de beperkingen van hun recht op vrije meningsuiting en het legitieme doel dat hiermee werd gevolgd. Daarom oordeelde het dat er een schending van artikel 10 EVRM was. Frankrijk, dat voor een verwijzing naar de Grote Kamer had gevraagd en vertegenwoordigers van Paris-Match hebben hun standpunten tijdens de (korte) hoorzitting toegelicht.

In de middag werd een bezoek gebracht aan het Europese Parlement. Daar werden de trainees na een rondleiding door het indrukwekkende gebouw onder andere geïnformeerd over de taken en de bevoegdheden van het Parlement en het belang van het vergaderen in Straatsburg. Omdat het bezoek aan het concentratiekamp Natzweiler-Struthof helaas kwam te vervallen, konden de trainees zich nog kort storten op de cultuur van Straatsburg. De prachtige kathedraal werd bezocht en de toren beklommen. Na een succesvol bezoek gingen de trainees op donderdag weer richting Den Haag, waar in stilte werd gewerkt aan de verder vervolmaking van de eindopdrachten.